Konuyla ilgili olarak 2014 yılında yazdığım makaleye dayanarak ve şimdi UOL'de yayınlanan gazetecilik makalesinin yayınlanmasıyla ve ayrıca yabancı mevzuatta, özellikle de Amerika Birleşik Devletleri'nde yaptığım araştırmaların güncellemeleriyle, bu son derece ilginç davanın sonucu hakkında biraz daha yorum yapacağım: "Selfie da Macaca, Perte II".

Yukarıda alıntılanan makaleden bir alıntı görelim:

"Pazartesi günü (11/09), bir fotoğrafçı ve bir hayvan refahı kuruluşu, Naruto adlı bir maymunun ünlü fotoğrafıyla ilgili mahkeme savaşını sona erdirmek için bir anlaşmaya vardı. Anlaşma, fotoğrafçı David Slater ve maymunu temsil eden Hayvanlara Etik Muamele İçin İnsanlar (Peta) kuruluşunun avukatları arasında yapıldı.

Anlaşma kapsamında, Slater Gelecekteki gelirin %25'ini bağışlayın Fotoğraflardan elde edilen gelir, selfie'nin çekildiği Endonezya'daki Macaca cinsi türlerin korunmasına adanmış hayır kurumlarına aktarılacak. Her iki taraf da anlaşmazlığı bir temyiz mahkemesinde sona erdirmeyi kabul etti"

Her şeyin başladığı Wikipedia sitesinde (davanın başlangıcını açıklayan makaleye bakınız) David Slater kendisiyle çelişiyor, bakalım:

"Kameramı tripodun üzerine koydum, çok geniş açılı bir objektif, tahmini otomatik odaklama gibi ayarlar, motorlu rüzgar, hatta bir flaş tabancası, eğer oyun için tekrar yaklaşırlarsa bana yakın çekim yapma şansı vermek için". Çeviri "Kameramı süper geniş açılı bir lensle tripoda yerleştirdim, öngörülebilir otomatik odaklama, motorlu rüzgar gibi ayarları doğru yaptım, hatta oynamak için tekrar yaklaşırlarsa yüzlerine yakın çekim yapma şansı vermek için bir flaş tabancası bile kullandım."

Başka bir deyişle, eser sahipliği konusundaki anlaşmazlığın başladığı 2014 yılında fotoğrafçı, maymunun fotoğraf makinesini çaldığını ve kendi başına çekim yapmaya başladığını iddia etmiştir.

Bu metne ilk yazıda, fotoğrafik çalışmanın yaratıcı artışının, yani yazarlığı tanımlayan unsurun, fotoğrafçının kontrolünde olmadığını göstermek için değinmiştim:

"Şimdi, eğer ekipmanı elinden alıp tıkladıysa, o anda fotoğrafçının aklından çekim yapma niyeti dışında her şey geçmiş olabilir ("işte makinem gidiyor!" gibi). Dolayısıyla, hiçbir zaman yaratıcı bir katkıda bulunmadı. Tek kaygısı, kesinlikle, makineyi bir an önce geri almaktı".

Fotoğrafçı bir e-postada "Gerçek şu ki, çekimlerin arkasındaki zeka bendeydi, her şeyi ben sorguladım," dedi. "Maymun sadece bir tripod üzerine kurulmuş bir kameranın düğmesine bastı - benim koyduğum ve tüm çekimi tuttuğum bir tripod."

Bu şekilde, o dönemde fotoğraf üzerinde hiçbir kontrolü olmadığını açıkça ortaya koymuştur. Ancak şimdi mahkemede, kamerayı kendisinin yapılandırdığını, çerçevelediğini ve maymunun sadece bir düğmeye basan kişi olduğunu beyan etmektedir. Getirdiği bu yeni argüman, fikrin kendisine ait olduğunu ve bu fikrin fotoğraf aracılığıyla somutlaştığını göstermeyi amaçlamaktadır. Sadece "düğmeye basmak" yaratıcılığı ifade etmek zorunda değildir.

Ve daha önce de tanımladığımız gibi hayvanların yazar olmadığını maymun da olamazdı.

Geçen yıl, 2016'da, ABD Telif Hakkı Ofisi, aşağıdakileri öngören bir bölüm de dahil olmak üzere politikalarının güncellenmiş bir özetini yayınladı sadece insanlar tarafından üretilen eserler için telif hakkı tescil edecektir. Bir maymun tarafından çekilen bir fotoğraf veya bir fil tarafından boyanan bir duvar resmi olsun, hayvanlar tarafından üretilen eserlerin bu nitelikte olmadığını belirtmiştir. Çünkü hayvanlar, Birleşik Krallık veya ABD telif hakkı yasası (bu anlaşmazlıkta başvurulan yargı bölgeleri) kapsamında kayıtlı eser sahibi olamazlar. Eğer Slater telif hakkına sahip değilse, kim sahip?

Cevap bir önceki makalede, ancak alıntı aşağıda:

LDA kuralının istisnası burada ortaya çıkıyor: fotoğraf yasal korumadan yoksundur. Yazarı olmayan bir fotoğraftır, bir insan tarafından tasarlanmadığı / idealize edilmediği / yaratılmadığı / somutlaştırılmadığı için yürürlükteki mevzuat tarafından desteklenmez. Hayvan da yazar olmadığından, bir çözüm boşluğumuz var.

Bununla birlikte, taraflar adli bir anlaşmaya varmışlardır, bu da adaleti teşvik etmenin bir yoludur, çünkü ilgili taraflar her ikisi için de en iyisinin ne olduğuna karar verirler. Öte yandan, benim görüşüme göre hem Peta hem de Slater bu anlaşmazlığın kazananlarıydı Çünkü ne eser sahibi, ne maymun ne de fotoğrafçı olmadıkları bir fotoğraf çalışmasının ekonomik sömürüsünden yararlanacaklardır.

Son olarak, meslektaşım David Slater'ın çalışmalarına hayran olduğumu ve bu maymun topluluğunda bulunduğu günlerde ürettiği diğer fotoğrafların mükemmel kalitede olduğunu açıkça belirtmek isterim.Seyahat masraflarını karşılıyor ve mesleğini değiştirmeyi düşünüyor.

*Marcelo Pretto'nun "Fotoğrafçılar için Telif Hakkı" kitabını bilin