Ο Ιταλός φωτογράφος Oliviero Toscani, χωρίς αμφιβολία, είναι ένας από τους πιο αμφιλεγόμενους, ασεβείς και προκλητικούς φωτογράφους στην ιστορία της φωτογραφίας. Η σειρά των φωτογραφιών του για τις διαφημιστικές καμπάνιες της μάρκας ρούχων Benetton σόκαρε τον κόσμο. "Το 95% όσων γνωρίζουμε, τα γνωρίζουμε μέσω της φωτογραφίας... Γι' αυτό ρωτάω, είναι οι φωτογράφοι αρκετά έξυπνοι, αρκετά ταλαντούχοι, αρκετά μορφωμένοιαρκετά για να έχουμε την ευθύνη να είμαστε μάρτυρες των όσων συμβαίνουν στον κόσμο;", διερωτήθηκε ο διάσημος φωτογράφος.

Μια καλόγρια και ένας ιερέας που φιλιούνται. Μια καυκάσια γυναίκα, μια μαύρη γυναίκα και ένα ασιατικό μωρό τυλιγμένα στην ίδια κουβέρτα. Τρεις ανθρώπινες καρδιές, μία με τη λέξη λευκή, μία με μαύρη και μία με κίτρινη γραφή. Μπορεί να μην γνωρίζετε τον Oliviero Toscani με το όνομά του, αλλά σίγουρα έχετε δει ή συναντήσει κάποιες από τις προκλητικές και αμφιλεγόμενες εικόνες του.

Το φιλί μεταξύ ενός ιερέα και μιας καλόγριας: η αμφιλεγόμενη φωτογραφία για μια διαφήμιση της Benetton, το 1991

Ο Toscani διετέλεσε καλλιτεχνικός διευθυντής της Benetton από το 1982 έως το 2000 και κατέστησε την ιταλική μάρκα ρούχων μια από τις πιο γνωστές στον κόσμο μέσω των εντυπωσιακών εικόνων του: "Στην Benetton, αντί να δείχνουμε τι παράγουμε, δείχνουμε αυτό που είμαστε, αυτό που έχει σημασία. Αν η μόδα δεν είναι πραγματικότητα, τι είναι; Μαλακίες Μόδα είναι αυτό που παράγουμε, πώς ταξιδεύουμε, πώς μιλάμε, πώς μορφωνόμαστε, αυτό είναι η Μόδα, όχι ηλίθια ρούχα", δήλωσε ο φωτογράφος στη Vogue.

Αυτό το πορτρέτο της ανορεξικής Γαλλίδας ηθοποιού Isabelle Caro χρησιμοποιήθηκε για την προώθηση της ιταλικής μάρκας Nolita, το 2007.

Μίλα καλά ή άσχημα, ο Toscani έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τη διαφήμιση μέσα από το πιο ισχυρό όχημα που έχει ο καθένας από εμάς στα χέρια του: μια φωτογραφική μηχανή. "Η φωτογραφία είναι το πιο σημαντικό μέσο επικοινωνίας σήμερα. Μπορεί να μην το συνειδητοποιούμε καν, αλλά όλα όσα γνωρίζουμε είναι επειδή βλέπουμε εικόνες. Είμαι μάρτυρας της εποχής μου και λέω ιστορίες για να κάνω ίσως τα πράγματα λίγο καλύτερα", δήλωσε ο ίδιοςToscani.

"Εγώ φωτογραφίζω. ξέρετε ποιος φωτογραφίζει; οι κακοί φωτογράφοι. οι φωτογράφοι είναι αυτοί που χρειάζονται το Photoshop για να σώσουν τις μέτριες φωτογραφίες τους"

Γιος φωτογράφου, ο Toscani γεννήθηκε στο Μιλάνο το 1942 και γιόρτασε τα 80ά γενέθλιά του. Για να γιορτάσουμε την καριέρα του, αναπαράγουμε παρακάτω μια εντυπωσιακή συνέντευξη που έδωσε ο φωτογράφος στο περιοδικό Professional Photography:

Θηλασμός και φυλετικές διαφορές: για τον Oliviero Toscani είμαστε όλοι άνθρωποι

Ποια είναι η μεγαλύτερη "μεγαλειώδης αποτυχία" σας;

"Η μεγαλύτερη αποτυχία μου ήταν να ακούω ανθρώπους που έλεγαν "Ολιβιέρο, δεν είναι πάρα πολύ;" Δεν πρέπει ποτέ να ακούτε αυτούς τους ανθρώπους, αυτό το είδος μετριότητας, πάρα πολύ από τι; Είναι σαν να λέει ο αυτοκράτορας Ιωσήφ Β' στον Μότσαρτ ότι υπάρχουν πάρα πολλές νότες".

Υπήρξε κάποια εκστρατεία που, εκ των υστέρων, ήταν υπερβολικά προκλητική;

"Τι εννοείτε "πολύ προκλητική"; Ποιο είναι το όριο; Όριο σε τι; Ποιος το αποφασίζει αυτό; Τι είναι το "πολύ"; Όταν μια εικόνα είναι ενδιαφέρουσα, είναι αμφιλεγόμενη. Η αντιπαράθεση ανήκει στην τέχνη, η πρόκληση ανήκει στην τέχνη. Θα ήθελα κάθε εικόνα να προκαλεί ενδιαφέρον. Όπως και με άλλες μορφές τέχνης, αν δεν προκαλεί, δεν έχει νόημα να την κάνουμε".

Επιστρέφοντας στο θέμα των φυλετικών "διαφορών", παρουσίασε την εκστρατεία για τις ανθρώπινες καρδιές σε όλη την ομοιότητά τους μεταξύ "λευκών", "μαύρων" και "κίτρινων".

Πώς επιλέξατε τις εικόνες;

"Έχω ένα κακό αρχείο.Ποτέ δεν κράτησα πράγματα.Έχασα πολλή δουλειά εξαιτίας αυτού.Είναι μια επιλογή - η διαχείριση του αρχείου σου απαιτεί πολύ χρόνο και δεν μου αρέσει να σπαταλάω χρόνο κοιτάζοντας πίσω.Έτσι, πολλές από τις εικόνες στο βιβλίο είναι κατευθείαν από περιοδικά- εικόνες που τυπώθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν με τυπογραφία και τα πάντα, επειδή αυτά τα αρχεία κρατήθηκαν.Είναι κατάλληλο, όμως - δεν είμαι ο τύποςΤου καλλιτέχνη που φτιάχνει τέχνη την οποία βάζεις στον τοίχο.Το σιχαίνομαι αυτό.Όταν μια εικόνα δεν πουλάει τίποτα, δεν είναι χρήσιμη".

Μια διαφορετική ματιά στα φυλετικά ζητήματα

Τι γνώμη έχετε για τις εικόνες μόδας σήμερα;

Δείτε επίσης: Πώς άλλαξαν τα εξώφυλλα των περιοδικών τα τελευταία 100 χρόνια

"Ο κόσμος της μόδας είναι πλέον ένας κόσμος του μάρκετινγκ. Έχει να κάνει μόνο με τα προϊόντα. Δεν έχει κοινωνικοπολιτικό νόημα. Απλά πουλάει προϊόντα. Τα περιοδικά μόδας είναι βαρετά, τα μοντέλα είναι θλιμμένα, κανείς δεν γελάει. Ο κόσμος της μόδας είναι ένα θλιβερό μέρος.

Οι γυναίκες είναι πολύ πιο έξυπνες από αυτά τα περιοδικά. Αν μια νεαρή γυναίκα κοιτάζει ένα περιοδικό και σκέφτεται: "Δεν θα γίνω ποτέ έτσι", θα υποφέρει από κόμπλεξ. Ο κόσμος της μόδας κάνει πολλές διακρίσεις. Είναι πολύ λυπηρό το γεγονός ότι τα περιοδικά προωθούν την ανορεξία, τις διακρίσεις, τα κόμπλεξ και την απομόνωση των γυναικών που κοιτάζουν τις φωτογραφίες στα περιοδικά".

Ποια είναι η προσέγγισή σας στη φωτογραφία;

Δείτε επίσης: 7 συμβουλές φωτογραφίας για να κάνετε εντυπωσιακές εικόνες

"Οι άνθρωποι λένε: "Είμαι παθιασμένη με τη φωτογραφία." Δεν με πειράζει η φωτογραφία, κατά κάποιον τρόπο. Ο πατέρας μου ήταν φωτογράφος, το ίδιο και η αδελφή μου. Οι άνθρωποι αρέσκονται στη φωτογραφία όπως αρέσκονται στο τρέξιμο. Εγώ δεν τρέχω. Όταν τρέχω, τρέχω επειδή πρέπει να πάω κάπου. Δεν φωτογραφίζω για χάρη της φωτογράφησης.

Φωτογράφος Oliviero Toscani

Στην πραγματικότητα, θεωρώ τη φωτογραφία μια πολύ περιορισμένη και παλιομοδίτικη τεχνολογία. Έτσι χρησιμοποιώ τη φωτογραφία για να εκφράσω αυτό που βλέπω, με τον τρόπο που το βλέπω. Τα σύνεργα της φωτογραφικής μηχανής δεν με ενδιαφέρουν. Μπορώ να τα χειριστώ εύκολα, έχω μια καλή εκπαίδευση πάνω στο θέμα.

Καμία κάμερα δεν με φοβίζει, αλλά είναι μια διαταραχή, γιατί είναι ένα φίλτρο ανάμεσα σε μένα και την πραγματικότητα. Αλλά την χρειάζομαι για να καταγράψω αυτό που βλέπω, όπως το βλέπω. Αλλά προσπαθώ να μην βάζω την κάμερα μπροστά στα μάτια μου - προσπαθώ να την βάζω πίσω από το κεφάλι μου, αν αυτό έχει νόημα".

Πώς θα θέλατε να σας θυμούνται;

"Δεν με νοιάζει, δεν θα θυμάμαι όταν πεθάνω, οπότε ποιος νοιάζεται, ανήκω σε μια γενιά που ήταν πολύ τυχερή, έχω περάσει μερικές ενδιαφέρουσες στιγμές.

Θεωρώ τον εαυτό μου το πιο προνομιούχο και τυχερό άτομο που έχω γνωρίσει ποτέ στη ζωή μου. Δεν ντρέπομαι να το λέω αυτό. Κάποιοι άνθρωποι παλεύουν να επιβιώσουν σωματικά και ψυχικά, ενώ εγώ έχω μια τεράστια και υγιή οικογένεια. Είμαι 80 ετών και υγιής- όλα λειτουργούν. Πρέπει να κοιτάξουμε γύρω μας και να μην παραπονιόμαστε τόσο πολύ.

Η αιματοβαμμένη στολή ενός στρατιώτη που σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στη Βοσνία, άλλη μια ωμή καμπάνια του διαφημιστή της Benetton

Είμαι επίσης τυχερός γιατί δεν είμαι τεμπέλης.Υπάρχει μια αδράνεια στις μέρες μας, που προκαλείται από όλη την τεχνολογία.Οι άνθρωποι παρασύρονται από την τεχνολογία και δεν επιλέγουν πλέον να σπαταλούν χρόνο για να φαντάζονται.Η φαντασία δεν έχει καμία σχέση με την τεχνολογία.Η φαντασία είναι αυτή που μπαίνει στην εικόνα.Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν την τεχνολογία και το Photoshop για να συμπληρώσουν αυτό που τους λείπει από το ταλέντο.Οι άνθρωποι είναι απίστευτα...Έρχονται πολλοί νέοι άνθρωποι και θέλουν να μου δείξουν το χαρτοφυλάκιό τους, οπότε τους λέω: "Εντάξει, ωραία.

Έλα αύριο το πρωί στις 5 π.μ. Αλλά αυτό είναι πολύ νωρίς για τους περισσότερους από αυτούς για να ασχοληθούν.Μόνο μια φορά έχει συμβεί να έρθει κάποιος όντως στις 5 π.μ. Αυτό είναι απόδειξη δέσμευσης.Μου άρεσε πολύ".

"Το 95% όσων γνωρίζουμε, το γνωρίζουμε μέσω της φωτογραφίας.Πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε αυτό.Γνωρίζουμε την πραγματικότητα μέσω των εικόνων.Ρωτάω λοιπόν, είναι οι φωτογράφοι αρκετά έξυπνοι, αρκετά ταλαντούχοι, αρκετά μορφωμένοι ώστε να έχουν την ευθύνη να είναι μάρτυρες όσων συμβαίνουν στον κόσμο;".

Αποσύρεστε;

"Να συνταξιοδοτηθώ από τι; Ήμουν προνομιούχος- θα πεθάνω δουλεύοντας. Η δουλειά είναι το χόμπι μου. Κάνω άλλα πράγματα - εκτρέφω άλογα- παράγω κρασί. Όλα αυτά ανήκουν σε μια ορισμένη νοοτροπία, μια περιέργεια για τη ζωή".

Τι σας ενοχλεί;

"Ποτέ δεν μου άρεσε η λέξη "σκοποβολή", λέω "σκοποβολή".

Ακούγεται τόσο ηλίθιο, "πυροβολώντας". Αυτός ο αμερικανικός τρόπος που σκέφτονται τη φωτογραφία. Τους αρέσει να πυροβολούν, γιατί να πυροβολούν;

Δεν καταλαβαίνω, δεν είναι φωτογράφοι - είναι ελεύθεροι σκοπευτές. Αυτό είναι κάτι που πραγματικά τονίζω, δεν βγάζω ποτέ φωτογραφία,

Εγώ πυροβολώ. Ξέρετε ποιος πυροβολεί; Οι κακοί φωτογράφοι.

Οι φωτογράφοι είναι αυτοί που χρειάζονται το Photoshop για να σώσουν τις μέτριες φωτογραφίες τους.Υπάρχουν σκηνοθέτες - και φωτογράφοι.Υπάρχουν φωτογράφοι - και φωτογράφοι.Μιλάω σοβαρά.Υπάρχουν φωτογράφοι και φωτογράφοι.Δεν χρειάζεται να σκέφτεσαι πολύ για να φωτογραφίσεις.Για να φωτογραφίσεις πρέπει να σκεφτείς."

Ποια είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον;

"Υπάρχουν πολλές έννοιες που θα ήθελα ακόμα να εκφράσω.Το πρότζεκτ μου για την ανθρώπινη φυλή είναι ακόμα σε εξέλιξη.Έχω πολλά πρότζεκτ ακόμα σε εξέλιξη.Κάνω επίσης μια τηλεοπτική εκπομπή για τη φωτογραφία.Είναι ακόμα νωρίς, αλλά η ιδέα είναι ότι το 95% όσων γνωρίζουμε, τα γνωρίζουμε μέσω της φωτογραφίας.Πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε αυτό.Γνωρίζουμε την πραγματικότητα μέσω των εικόνων.Έτσι ρωτάω, τους φωτογράφους...Είναι αρκετά έξυπνοι, αρκετά ταλαντούχοι, αρκετά μορφωμένοι ώστε να έχουν την ευθύνη να είναι μάρτυρες των όσων συμβαίνουν στον κόσμο; Δεν νομίζω ότι οι "φωτογράφοι" είναι ταλαντούχοι. Οι φωτογράφοι είναι ως επί το πλείστον αδαείς. Οι περισσότεροι από αυτούς δεν πήγαν καν σχολείο".

"Μπορεί να έχουμε εξελιχθεί λίγο, αλλά δεν είμαστε ακόμη πολιτισμένοι".

Ήσασταν στο Παρίσι κατά τη διάρκεια των τρομοκρατικών επιθέσεων του 2015, τι βιώσατε;

"Εργαζόμουν περίπου ένα χιλιόμετρο από το σημείο όπου συνέβη μία από τις επιθέσεις.Ήμουν σε ένα εστιατόριο και περίμενα ένα ταξί όταν άκουσα τις σειρήνες και είδα 40 αστυνομικούς να τρέχουν.Ο θόρυβος των σειρήνων ήταν τόσο δυνατός.Το ταξί ήρθε και ο οδηγός μου είπε ότι υπήρχαν πυροβολισμοί και ότι δεν θα περνούσε από μια συγκεκριμένη περιοχή.Τότε συνειδητοποίησα τι συνέβαινε.Οι ειδήσεις λένε ψέματα για να το κάνουν να φανεί.Οι άνθρωποι έτρεχαν την επόμενη μέρα.Οι άνθρωποι λένε ότι είναι πόλεμος, αλλά δεν είναι.Είναι ένας κοινωνικός καρκίνος.Δεν είμαστε ακόμα πολιτισμένοι.Μας πήρε αιώνες για να φτάσουμε εδώ που είμαστε τώρα.Δεν ήταν τόσο παλιά που κουβαλούσαμε όπλα.Μπορεί να έχουμε εξελιχθεί λίγο, αλλά δεν είμαστε ακόμα πολιτισμένοι".