Die foto van guerrillavegter Ernesto Che Guevarra, geneem deur fotograaf Alberto Korda in 1960, het een van die mees ikoniese portrette in die geskiedenis van fotografie geword. Met T-hemde, spelde, vlae, plakkate, barette en pette, word Che se portret as die mees gereproduseerde foto van alle tye beskou. Maar wat is die storie agter hierdie beeld?

Foto: Alberto Korda

Op 4 Maart 1960 het die vragskip Le Coubre in Havana aangekom met 76 ton wapens en ammunisie vir die Kubaanse weermag. Terwyl dit afgelaai word, het 'n ontploffing in die skip plaasgevind wat meer as honderd mense dood en honderde beseer het. Daarom het Fidel Castro die volgende dag, 5 Maart 1960, 'n openbare seremonie gehou om die slagoffers van die ontploffing te vereer. “Ek was op 'n laer vlak in verhouding tot die podium, met 'n 9 mm Leica-kamera. Op die voorgrond was Fidel, Sartre en Simone de Beauvoir; Che het agter die podium gestaan. Daar was 'n oomblik toe hy deur 'n leë spasie gegaan het, hy was in 'n meer frontale posisie, en dit is toe dat sy figuur in die agtergrond na vore gekom het. Ek het gevuur. Dan besef ek dat die beeld amper 'n portret is, met niemand daaragter nie. Ek draai die kamera vertikaal en skiet 'n tweede keer. Dit in minder as tien sekondes. Che vertrek dan en keer nie terug na daardie plek nie. Dit was 'n toeval ...", onthou fotograaf Alberto Korda,wat die geleentheid vir die Kubaanse koerant “Revolución” gedek het. Nie een van die twee foto's is egter deur die koerant gebruik nie. Tog het Korda die beelde in sy persoonlike argief gehou.

Sien ook: Lelike plekke, pragtige foto's: sessie by die huisverbeteringswinkelAlberto Korda en die negatief met die twee portrette van Che Guevarra

Die portret was vir jare vergete en is slegs in klein Kubaanse publikasies gebruik, totdat in In 1967 het die Italiaanse uitgewer Giangiacomo Feltrinelli by die fotograaf se ateljee opgedaag en foto's van Che Guevara benodig om die omslag van 'n boek te illustreer wat hy beplan het om te publiseer. Alberto Korda het die portret wat sewe jaar vroeër gemaak is onthou en dit aan die Italiaanse uitgewer aangebied sonder om enige kopiereg te hef. “Destyds is kopiereg in Kuba afgeskaf. Che is twee maande ná my ontmoeting met Feltrinelli vermoor. Met die boek het hy 'n miljoen plakkate van my foto verkoop, teen vyf dollar elk”, het Korda gesê.

Die negatiewe met die volledige reeks foto's wat Alberto Korda op 5 Maart 1960 geneem het, tussen hulle, die twee portrette van Che GuevarraAlberto Korda hou die twee portrette wat deur hom gemaak is van Che Guevarra

Benewens die verkoop van die beeld en die plakkaat deur die boek, het Giacomo Feltrinelli die foto gebruik as 'n simbool van die sosiale bewegings van 1968 in Europa het dit nie lank geneem voordat Che se portret in straatbetogings in stede soos Milaan en Parys verskyn het nie. Feltrinelli het Korda se foto in duisende gedrukvan plakkate wat in al die strate van Italië en ander lande versprei en geplak is. Nog in 1968 het die plastiese kunstenaar Jim Fitzpatrick 'n hoë-kontras-beeld van Korda se foto geskep. “Ek het ’n paar plakkate van haar gemaak, maar wat maak dit saak, die swart en rooi wat aan almal bekend is, die mees emblematiese, hierdie een is gemaak ná die sluipmoord en teregstelling (van Che) as krygsgevangene, vir ’n uitstalling in Londen genoem Viva Che. Che is baie eenvoudig. Dis 'n swart en wit tekening waarby ek rooi bygevoeg het. Die ster is met die hand rooi geverf. Grafies is dit baie intens en direk, dit is onmiddellik, en dit is waarvan ek daarvan hou”, het Fitzpatrick verklap. So het Korda se beeld die wêreld gewen.

Jim Fitzpatrick langs die ikoniese plakkaat wat uit Alberto Korda se foto geskep is

Alberto Korda se foto, later, is gedoop “ Heroic Guerrilla ”. Die fotograaf het nooit kopiereg op die beeld geëis nie, maar in die middel van 2000 het die beeld in 'n bemarkingsveldtog vir Smirnoff-vodka verskyn en Korda het 'n regsgeding teen die maatskappy aanhangig gemaak. “Ek is nie daarteen gekant dat daardie beeld oor die hele wêreld gereproduseer word om sy geheue te versterk en die stryd vir sosiale geregtigheid te bevorder nie, maar ek kan nie aanvaar dat dit gebruik word om alkohol te verkoop of die beeld van die guerrillavegter af te maak nie,” het die fotograaf gesê. in 'n onderhoud met verslaggewers van die Australiese koerant Herald Sun. kordahet die regsgeding gewen en vir die eerste keer geld saam met die foto gekry, maar die opbrengs gebruik om medisyne vir kinders in Kuba te koop. Alberto Korda is op 25 Mei 2001 in die ouderdom van 80 oorlede.

Sien ook: 10 internasionale fotografiekompetisies met oop inskrywings

Lees ook:

Kamera gebruik in die bekende foto van Che Guevara verkoop vir VS$20,000