बीजिंग, चीनमधील तियानमेन स्क्वेअरमध्ये युद्ध रणगाड्यांचा सामना करत असलेल्या एका माणसाचा फोटो इतिहासातील सर्वात प्रसिद्ध फोटोंपैकी एक बनला आहे . द टँक मॅन किंवा अननोन रिबेल म्हणून ओळखली जाणारी ही प्रतिमा असोसिएटेड प्रेस फोटोग्राफर जेफ विडेनर यांनी घेतली होती. त्या दिवशी, छायाचित्रकार आपला कॅमेरा टाक्यांच्या एका ओळीवर केंद्रित करत होता आणि कुठेही एक माणूस पांढरा शर्ट आणि गडद पँटमध्ये दिसला, जो शॉपिंग बॅग असल्यासारखे दिसत होता. सुरुवातीला, जेफ विडेनर अनपेक्षितपणे त्याच्या फोटो कंपोझिशनमध्ये घुसलेल्या माणसामुळे चिडले. त्याला फारसे माहीत नव्हते की तो इतिहासातील सर्वात प्रतिष्ठित फोटोंपैकी एक घेणार आहे.

जून ५ जून १९८९ हा दिवस होता, ज्या दिवशी चिनी सैन्याने लोकशाही समर्थक आंदोलकांवर हिंसक कारवाई करण्यास सुरुवात केली होती. एका महिन्यापेक्षा जास्त काळ स्क्वेअर. वाइडनर एका आठवड्यापूर्वी निदर्शने कव्हर करण्यासाठी बीजिंगमध्ये आले होते आणि प्राणघातक कारवाई सुरू असताना जखमी झाले. “4 जूनच्या पहाटे मला एका निषेधाच्या खडकाने डोक्याला मार लागला आणि मलाही फ्लू झाला,” वाइडनर म्हणाले. “म्हणून जेव्हा मी बीजिंग हॉटेलच्या सहाव्या मजल्यावरील बाल्कनीतून 'टँक मॅन'चे छायाचित्र काढले तेव्हा मी खूप आजारी आणि जखमी झालो होतो.”

टँक मॅन, जेफ विडेनरचा आयकॉनिक फोटो

ओ हॉटेल स्क्वेअरचे सर्वोत्तम दृश्य होते, जे आता लष्करी नियंत्रणाखाली होते. अमेरिकन एक्सचेंज स्टुडंट कर्क मार्टसेनने त्याला मदत केलीआत येणे. हॉटेलच्या बाल्कनीतून, वाईडनरने त्या माणसाला लीड टँककडे तोंड करून पाहिलं, तो त्याच्या समोर उभा होता. टाकी थांबली आणि माणसाभोवती जाण्याचा प्रयत्न केला. पुन्हा एकदा त्याचा मार्ग अडवून तो माणूस टाकीसोबत पुढे सरकला.

अडथळादरम्यान एका क्षणी, तो माणूस लीड टँकवर चढला आणि आत असलेल्या प्रत्येकाशी बोलताना दिसला. “मी टाक्यांच्या पंक्तीपासून सुमारे अर्धा मैल दूर होतो, त्यामुळे मला फारसे ऐकू येत नव्हते,” वाइडनर म्हणाले. त्या माणसाला प्रेक्षकांनी ओढले. तो कोण आहे आणि त्याचे काय झाले हे आजपर्यंत आपल्याला माहित नाही. परंतु तो अवहेलनाचा एक शक्तिशाली प्रतीक आहे.

या क्षणी, चीन सरकार जगभरात पसरत असलेल्या संदेशावर नियंत्रण ठेवण्याचा आटोकाट प्रयत्न करत होते. क्रॅकडाऊन सुरू होण्याच्या काही दिवस आधी, चीनने बीजिंगमधील सर्व मीडिया आउटलेटचे थेट प्रक्षेपण रोखण्यासाठी प्रयत्न केले. “अटक होण्याचा आणि चित्रपट जप्त होण्याचा नेहमीच मोठा धोका होता,” वाइडनर म्हणाले.

फोटोग्राफर जेफ विडेनर

मार्टसेन, विद्यार्थ्याने वाइडनरला बीजिंग हॉटेलमध्ये मदत केली, "टँक मॅन" असलेली फिल्म त्याच्या अंडरवेअरमध्ये ठेवली आणि हॉटेलमधून तस्करी केली. फोटो लवकरच दूरध्वनी मार्गांवर उर्वरित जगामध्ये प्रसारित केले गेले.

विविध मीडिया आउटलेट्सने "टँक मॅन" चा फोटो घेतला, परंतु वाईडनरचा फोटो सर्वाधिक वापरला गेला. जगभरातील वर्तमानपत्रांच्या पहिल्या पानांवर दिसू लागलेआणि त्याच वर्षी पुलित्झर पुरस्कारासाठी नामांकन मिळाले. “मला माहित होते की हा फोटो खूप प्रशंसनीय आहे, परंतु काही वर्षांनंतर मी एक AOL पोस्ट पाहिली जिथे माझ्या प्रतिमेला आतापर्यंतच्या 10 सर्वात संस्मरणीय फोटोंपैकी एक म्हणून नाव देण्यात आले. मी काहीतरी विलक्षण साध्य केल्याचे मला पहिल्यांदाच जाणवले,” वाइडनर म्हणाला.

स्रोत: CNN